امروزه، حدود يک چهارم از پستانداران موجود جهان در معرض خطر انقراض قرار دارند. فقدان يک راهبرد مناسب حفاظتي منجر به اختصاص نامتناسب منابع حفاظتي تنها به شمار اندکی از گونه هاي بزرگ جثه و غفلت از سایر گونه های حائز اهميت در پستانداران مي شود. با وجود آنکه گونه هاي کوچک جثه بیشترین تنوع گونه اي پستانداران ايران را به خود اختصاص داده اند است (بيش از 150 گونه)، بيشتر پژوهش ها با رويکرد بوم شناسی و حفاظت در زمينه گونه هاي بزرگ جثه متمرکز بوده و گونه هاي کوچک جثه کمتر مورد توجه قرار گرفته اند.
به همین دلیل، پژوهشی توسط انجمن یوزپلنگ ایرانی، گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران و دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست با هدف اولويت بندي حفاظتي پستانداران در ايران بر مبناي تلفيق دو فاکتور تمايز تکاملي و وضعيت حفاظتي آنها انجام گرفت تا بتوان تصويري منطقي براي تخصيص منابع موجود در راستای تضمين بقاي بلند مدت گونه هاي پستانداران ارائه داد. همچنين در ادامه، تلاش هاي صورت گرفته در کشور در دو قالب طرح هاي پژوهشي سازمان حفاظت محيط زيست و پايان نامه هاي تحصيلات تکميلي در دانشگاه ها مورد ارزيابي قرار گرفته و اولويت هاي پژوهشي مورد بحث قرار مي گيرند.
در اين مطالعه، 50 گونه با امتياز بالاي حفاظتي معرفي شد که يوزپلنگ آسيايي، خرس سياه و گاو دريايي به ترتيب اولين تا سومين گونه با اولويت بالاي حفاظتي را در ايران تشکيل مي دهند. جوندگان و خفاش ها به ترتيب بيشترين درصد از گونه هاي با امتياز بالاي حفاظتي را به خود اختصاص داده اند. از سوي ديگر، در مجموع تعداد 43 عنوان پايان نامه در مقطع تحصيلات تکميلي رشته محيط زيست (کارشناسي ارشد و دکتري) بین سالهای 1386 تا 1391 درباره پستانداران با امتياز بالاي حفاظت به انجام رسيده است، که سمداران و گوشتخواران به ترتيب با 24 و 12 عنوان، بيشترين تعداد پايان نامه را به خود اختصاص داده اند. بيشترين تعداد پايان نامه اجرا شده براي پستانداران با اولويت بالاي حفاظتي مرتبط به پژوهش های زيستگاهي و سپس بوم شناسي هستند. همچنين، بررسي ها نشان داد که بیشترین طرح هاي حمايت شده توسط سازمان حفاظت محيط زيست به سمداران و گوشتخواران اختصاص يافته است. بر همين اساس، ضمن تأييد تناسب تلاشهاي صورت گرفته در قالب طرح هاي پژوهشي و پايان نامه هاي اجرا شده با اولويت گونه هاي مهم به ویژه به منظور تکميل شکاف اطلاعاتي موجود درباره آنها، لزوم توجه به پستانداران کوچک جثه مانند جوندگان، خفاش ها و حتي گوشتخواران کوچک جثه مورد بحث قرار گرفت.
علاقمندان می توانند مقاله منتشرشده از نتایج این پژوهش را از اینجا دریافت کنند.