متأسفانه سالهاست که اکتشاف نفت در پارک ملی کویر تهدیدی بالقوه برای موجودیت و آینده این منطقه ارزشمند در کشور محسوب می شد که اخیرا نیز با قوت بیشتری یافته است. به گزارش خبرگزاری مهر، در فروردین سال جاری، هیات دولت در دور چهارم سفرهای استانی خود، در استان سمنان به بررسی مصوبات سه سفر گذشته پرداخت و ضمن بازنگری در روند اجرا و اقداماتی که می بایست انجام می شده است، مشکلات و موانع را برطرف و دستورات لازم برای اتمام مصوبات قبلی ازجمله عملیات اکتشاف نفت در بلوک گرمسار، محدوده کویر و پارک ملی تا پایان امسال را صادر کرد.
حضور یک پارک ملی، بدون شک ارزشمند بوده و ده ها دلیل برای آن می توان ارائه داد. با این حال، بهتر است 10 دلیل مبنی بر اهمیت بالای این منطقه را مرور نمود:
1. یکی از زیستگاه های اصلی یوزپلنگ آسیایی و پلنگ ایرانی، دو گربه سان درحال انقراض ایران محسوب می شود.
2. مطالعات نشان داده است که علیرغم تعدد مناطق زیست یوزپلنگ در ایران، ولی یوزها در اکثر این مناطق به دلیل وسعت اندک شانس طولانی زندگی کردن را ندارند. تنها سه منطقه در ایران است که ما مطمئن هستیم یوزها بیش از 5 سال در آن زندگی می کنند که یکی از
آنها پارک ملی کویر است. وسعت بالای این منطقه به یوزها که عرصه های گسترده ای را نیاز دارند، اجازه می دهد بدون خطر برخورد با انسان و کشته شدن، تا سالها به بقای خود ادامه دهند.
3. در ایران، گونه خاصی از آهو زیست می کند که “جبیر” نامیده می شود و در چند منطقه محدود درمناطق بسیار خشک ایران باقیمانده است. درحال حاضر، حداقل 30 تا 40 درصد کل جمعیت این گونه در ایران در پارک ملی زیست می کند و هیچ منطقه دیگری در ایران، چنین
جمعیت پویا و زیستایی از جبیر را ندارد.
4. پارک ملی کویر از پایینترین نرخ تلفات یوزپلنگ طی دو دهه اخیر در ایران برخوردار بوده است، بطوریکه هیچ گزارش رسمی دال بر کشته شدن یوزپلنگ توسط انسان طی دو دهه گذشته در دست نمی باشد. این درحالی است که بیش از 20 یوزپلنگ تنها طی یک دهه گذشته توسط انسان در سایر مناطق کشور ازبین رفته اند.
5. جایگاه کویر برای بقای یوز در ایران اهمیت ویژه ای دارد. حداقل 200 تا 300 کیلومتر فاصله کویر تا نزدیکترین زیستگاه یوزپلنگ در ایران محسوب می شود، بطوریکه بررسی ها نشان می دهد که کویر خود احتمالا به دریافت کننده یوز از سایر مناطق بدل شده است. این بدان
معناست که درصورت ازبین رفتن این منطقه، فقط چند صدهزار هکتار از عرصه های زیستی یوز آسیایی ازبین نخواهد رفت، بلکه به دلیل آنکه مقصد جابجایی ها بوده است، این منطقه همراه با تمامی زیستگاه های حد واسط (تا استانهای سمنان و اصفهان) نابود خواهد شد. به عبارت دیگر، نابودی کویر فقط وسعت این منطقه را از حوزه انتشار یوز در ایران خارج نخواهد کرد، بلکه حداقل 3 تا 4 برابر بزرگی این منطقه دیگر نقش خود را به عنوان زیستگاه یوزپلنگ در ایران ازدست خواهد داد.