ارزیابی تعامل کاراکال و جوامع محلی در خراسان جنوبی

آذر ۳, ۱۳۹۱

975

کاراکال یکی از گربه سانان متوسط الجثه ایران محصوب می شود که کمتر موردمطالعه قرار گرفته است. با این حال، در برخی مناطق این جانور به دلیل نزدیک شدن به سکونتگاه های انسانی، بخصوص محل های تجمع دامهای اهلی ازبین برده می شود و چنین موضوعی تابحال مورد ارزیابی قرار نگرفته است.

در پی گزارش اخبار غیر رسمی حاکی از کشته شدن چند کاراکال به دست اهالی روستاهای منطقه آرک و کرنگ در استان خراسان جنوبی طی سال جاری، برنامه ای برای ارزیابی تعارض جوامع محلی و گوشتخواران منطقه توسط انجمن یوزپلنگ ایرانی آغاز شد. پس از بررسی های اولیه در مورد منطقه و وضعیت حیات وحش آن، این سوال مطرح شد که نوع تعارض مردم محلی و گوشتخواران منطقه خصوصا کاراکال به چه شکل و میزان این تعارض در چه حدی است. برای یافتن جواب این سوال، پرسشنامه‌ای طراحی و با حضور در میان دامداران و اهالی چند روستای هدف این منطقه این ارزیابی صورت گرفت.

منطقه حفاظت شده آرک و کرنگ در شرق استان خراسان جنوبی و 80 کیلومتری بیرجند با وسعت 30000 هکتار واقع شده است که زیستگاه حیواناتی از جمله گرگ خاکستری، کاراکال، شغال، روباه، کل و بز، کبک، باقرقره و … است. درسالهای اخیر به نظر می‌آید ضمن کاهش گیاهخواران بزرگ منطقه به دلیل شکار غیرقانونی، تلفات دام‌های اهلی توسط گوشتخواران منطقه افزایش یافته باشد. یکی از راهکارهای اهالی برای مقابله با این صدمات، اقدام به تله گذاری و کشتن توله های گوشتخواران در صورت یافتن لانه آنها است. پس از بررسی های صورت گرفته در روستای خور که خارج از منطقه حفاظت شده آرک قرار دارد، مشخص شد که اهالی روستا در درجه اول در معرض حمله گرگ به دام‌ها قرار دارند؛ در درجه دوم اهالی از حیوان ناشناسی و به گفته برخی گربه ای شکایت داشتند که اغلب آن را نمی‌دیدند اما آثار حضور آن با گرگ متفاوت بود. همچنین چند مورد مشاهده حیوان توسط اهالی گزارش شده است که مجموعه این اطلاعات در دست بررسی قرار دارد.

این پژوهش با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی خصوصا آقایان مهندس صالحی، اله‌پور و مودی همچنین با همکاری جمعی از فعالان محیط زیست بیرجند از جمله آقایان آرش مودی و امیر طالبی و خانم شهرزاد فرقانی در آبان ماه سال جاری صورت گرفت.