یکی از چهار پلنگ ایرانی که در جریان پروژه «بوم شناسی پلنگ ایرانی در شمال شرقی ایران» زنده گیری و به گردنبند ردیاب ماهواری مجهز شده بود، ساعت ۴:۳۰ صبح روز دوشنبه ۹۴/۷/۱۳ از مرز کشور خارج شده و وارد کشور ترکمنستان شد.
به گزارش پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران این پلنگ نر و مسن که «برزو» نام دارد از روز ۴ مهر از پارک ملی تندوره خارج شده و برای رسیدن به مرز ایران و ترکمنستان از میان تعداد زیادی روستا و از عرض چندین جاده اصلی و فرعی عبور کرده و حدود ۲۰ کیلومتر را پیموده است.
محمد صادق فرهادی نیا مدیر بخش پایش و پژوهش انجمن یوزپلنگ ایرانی و مسئول اجرای پروژه «بوم شناسی پلنگ ایرانی در شمال شرقی ایران» در این باره گفت: «برزو» در طول این ۱۰ شبانه روز کاملا در میان روستاها، حاشیه مزارع و سکونتگاه های انسانی زندگی کرده است.
نقطه زرد رنگ سمت چپ در تصویر فوق نقطه حضور «برزو» در کشور ترکمنستان پس از عبور از مرز و نقطه سمت چپ لحظاتی قبل از عبور از مرز است
فرهادی نیا اظهار داشت: در تمام این مدت و از نخستین لحظات خروج پلنگ از محدوده پارک نیروهای یگان محیط زیست شهرستان درگز که برنامه نقاط ماهواره ای پلنگ ها را بر روی کامپیوتر اداره در اختیار دارند و نقاط حضور پلنگ ها را به صورت مرتب دریافت می کنند، شرایط را تحت کنترل داشته اند تا در صورت تقابل پلنگ و جوامع محلی وارد عمل شوند. اما نکته جالب اینجاست که در طول این ۱۰ شبانه روز هیچ موردی از مشاهده پلنگ و یا حمله به دام های اهلی گزارش نشده و اصولا کسی متوجه این جانور نشده است.
یکی از تصاویر تهیه شده از «برزو» در پارک ملی تندوره توسط دوربین های تله ای
«برزو» در ۱۰ روزی که از پارک خارج شده است یک بار به شکار و تغذیه پرداخته است و با توجه به اینکه علفخواران وحشی مثل کل و بز و قوچ و میش معمولا در مناطق مذکور وجود ندارد احتمالا طعمه پلنگ یک سگ یا گراز بوده است.
این برای نخستین بار در خاورمیانه است که جابجایی پلنگ مابین دو کشور به اثبات رسیده است. این موضوع اهمیت زیستگاه های حاشیه ای و نقش این عرصه ها در دستیابی به شرایط پایدار برای حیات وحش را به خوبی روشن می سازد که البته این مسئله نیازمند آموزش و اطلاع رسانی به جوامع محلی حاشیه زیستگاه ها در این خصوص می باشد.
نقاط حضور «برزو» در نوبت قبل که از پارک خارج شده بود – نقاط ثبت شده نشان می دهد پلنگ تا چه حد به روستا نزدیک شده و چندین بار نیز از جاده اصلی عبور کرده است
همچنین پیمودن مسافت ۲۰ کیلومتری و خروج «برزو»از مرز کشور، نشان دهنده اهمیت حفاظت از عرصه های طبیعی در حاشیه مرزها بوده و بیانگر این موضوع است که همکاری های مشترک محیط زیستی مابین ایران و کشورهای همسایه می تواند در تبادل ژنتیکی و دستیابی به جمعیت پایدار حیات وحش به خصوص گوشتخواران بزرگ جثه که در این مناطق در تردد هستند مثمرثمر باشد.
تنها موضوع نگران کننده این است که در صورت بروز هر گونه اتفاق در آن سوی مرز برای این پلنگ امکان حضور نیروهای محیط زیست و کارشناسان پروژه جهت بررسی و هرگونه اقدام لازم میسر نمی باشد.
تصویر لاشه سگی که «برزو» شکار و از آن تغذیه کرده است
شایان ذکر است که حدود ۲ ماه قبل نیز «برزو» از محدوده پارک ملی تندوره خارج شد و پس از ۲۳ روز زندگی در میان روستاها و و سکونتگاه های انسانی مجددا به پارک بازگشت. «برزو» در طول آن ۲۳ روز نیز روزها در ارتفاعات مشرف به روستاها نشسته و به محض تاریک شدن هوا از ارتفاعات به پایین آمده و در اطراف روستاها و زمین های کشاورزی پرسه می زد و چندین نوبت نیز به شکار سگ و یک نوبت به شکار یک میش وحشی پرداخته بود.
تصویر فوق نقطه ای را درست در پشت یک باغ و در حاشیه جاده نشان می دهد که «برزو» در این مکان یک سگ را شکار کرده است
در جریان پروژه «بوم شناسی پلنگ ایرانی در شمال شرقی ایران» تاکنون چهار پلنگ ایرانی به نام های «بردیا»، «برنا»، «برزو» و «کاوه» زنده گیری و به گردنبند ردیاب ماهواره ای مجهز شده اند که جنسیت هر چهار پلنگ نر بوده است.
بر اساس برنامه تعریف شده، گردنبندها پس از گذشت یک سال بصورت خودکار از گردن پلنگ ها خارج می شوند و بر همین اساس تاکنون دو گردنبند متعلق به برنا و بردیا دقیقا پس از گذشت ۳۶۵ روز طی هفته گذشته از گردن آنها باز شده است.
لازم به ذکر است پروژه «بوم شناسی پلنگ ایرانی در شمال شرقی ایران» توسط محمدصادق فرهادی نیا در قالب برنامه پلنگ انجمن یوزپلنگ ایرانی در حال انجام است.
