منطقه حفاظت شده قرخود ميزبان مطالعه ای در زمينه بزرگترين گوشتخوار ايران می باشد. اين پژوهش که به صورت رسمی از تابستان سال جاری با همکاری نزديک اداره کل حفاظت محيط زيست استان خراسان شمالی در مهمترين زيستگاه خرس قهوه ای در اين استان آغاز شده، به منظور کسب اطلاعات علمی از پراکنش، وضعيت و بوم شناسی اين گونه درحال انجام است.
شايد برخی از کارشناسان بر اين باور باشند که منطقه حفاظت شده قرخود به دليل همسايگی با پارک ملي گلستان، از حيات وحش درحال گذاری برخوردار بوده و بخش عمده جانورانی که در اين منطقه زيست ميکنند، به صورت مقطعی از پارک به قرخود مهاجرت می نمايند. بطور قطع با توجه به آنکه قوانين سختتري براي حفاظت از پارکهاي ملي در کشور وجود دارد و از آنجا که پارک ملي گلستان يکي از بهترين مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست ميباشد، انتظار می رود که گلستان داراي وضعيت حفاظتي بسيار بهتري در مقابل منطقه حفاظت شده قرخود ميباشد. اما طبق بررسيهايي که صورت پذيرفته، به نظر می رسد که بخش عمده ای از جمعيت خرس در قرخود بومي همين منطقه بوده و از جمعيت نسبتا مناسبي نيز برخوردار ميباشد.
هر سال بويژه از اواسط تابستان تا اواسط پاييز که ميوههاي جنگلي مختلف نظير انگور، زرشک، آلوچه، گلابي وحشي، تمشک، سيب وحشي، وليک و غيره ميرسند، خرسها را مي توان عمدتا در مناطق کم ارتفاع و درهها مشاهده نمود. يونجه کشت شده توسط کشاورزان نيز که در کل سال بجز چند ماه زمستان در منطقه وجود دارد، آيتم غذايي بسيار مهمي را براي خرسها تشکيل ميدهد. اما در زمستان در اين منطقه خرسها همچون بيشتر مناطق سردسير کشور مدتی نه چندان طولانی را می خوابند.
از بهترين زيستگاههاي خرس در قرخود ميتوان به زوي جندان، آق مزار، حسن بگ و شاهنده اشاره نموده و در مجموع ميتوان اطراف روستاي کاستان را از بهترين زيستگاههاي اين گونه برشمرد. اما نکته مهمي که در ارتباط با خرس در اين منطقه ميتوان ذکر کرد، عمدتا شبگرد بودن آن ميباشد. تقابل زيادي بين خرس و مردم محلی در اين منطقه وجود دارد و ظاهرا روزها چندان برای اين گونه امنيت وجود ندارد. از اين رو، از غروب تا هنگام طلوع آفتاب زمان مهم فعاليت خرسها در منطقه است. تصاوير گرفته شده از خرسها توسط دوربين های تله ای نيز خود مؤيد اين واقعيت می باشد.
خرس قهوهاي بزرگترين گوشتخوار ايران است که داراي پراکنش وسيعي در مناطق کوهستاني جنگلي و نيمه جنگلي ايران در دو رشته کوه البرز و زاگرس می باشد. اما با وجود اين گستره وسيع پراکنش، کمتر مطالعهاي در ارتباط با آن صورت پذيرفته است. درعين حال، تعداد زيادی از خرسها در مناطق مختلف کشور هر ساله عمدتا به دليل تعارض با مردم محلی از پا در آمده و همين امر، نويدبخش آينده تاريکی برای اين گوشتخوار می باشد.
منطقه حفاظت شده قرخود در استان خراسان شمالي و در بخش شرقي پارک ملي گلستان قرار دارد. اين منطقه کاملا کوهستاني در غرب شهرستان مانه و سملقان واقع شده و وسعت آن در حدود 43000 هكتار ميباشد. اين منطقه بسيار مستعد که تنها بوسيله يک جاده خاکي كم تردد از پارک ملي گلستان جدا ميشود، زيستگاه پستانداران با ارزشي از جمله پلنگ، گربه وحشي، خرس قهوه اي، قوچ و ميش اوريال، گرگ و غيره ميباشد. به دليل وجود زيستگاههاي کوهستاني، اين منطقه را ميتوان يکي از بهترين زيستگاه هاي پلنگ در کشور برشمرد. در امتداد شمالي منطقه حفاظت شده قرخود، منطقه شکار ممنوع بهکده رضوي قرار دارد که از سال 1386 مطالعات جامعي در ارتباط با امکان سنجي زيست يوزپلنگ آسيايي در اين منطقه با همکاری اداره کل محيط زيست استان خراسان شمالی، صورت پذيرفته است.
تصاوير خرسهايي که توسط دوربينهاي تلهاي در منطقه حفاظت شده قرخود گرفته شد
