نتایج مطالعه ای که اخیرا در زیستگاه های یوزپلنگ در شمال شرقی ایران انجام گرفته است، نشان می دهد که یوزها برای بقای خود عمدتا به سمداران متوسط الجثه نیاز دارند و پستانداران کوچک جثه مانند جوندگان و خرگوش نقش کمتری در تأمین نیاز غذایی یوزهای آسیایی دارند. بیش از 80% غذای یوزها را علفخواران وحشی تشکیل می دهند درحالیکه کمتر از 10% ایتمهای غذایی یوزها را پستانداران کوچک جثه تشکیل می دهند. این پژوهش که از سال 1383 تا 1388 در شمال شرقی ایران صورت گرفت، نشان دهنده آنست که در مناطقی که طعمه های طبیعی یوز مانند آهو، جبیر، قوچ و میش و کل و بز کاهش یابد، نمی توان انتظار داشت که خرگوش و پستانداران کوچک جثه بتوانند جوابگوی نیازهای غذایی یوزها باشند.
تاپیش از این، اعتقاد بر این بود که گونه هایی مانند خرگوش که توان زادآوری بالا و پراکنش گسترده ای دارند، حتی در زمانیکه یوزها غذای کافی دراختیار ندارند می توانند بقای یوزها را در طبیعت تأمین نمایند. از همین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی این پرسش در زیستگاه هایی که یوزها میزان طعمه کمتری در دست دارند طراحی و اجرا گردید تا بتوان راهکارهای حفاظتی کارامدی از آن استنتاج نمود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که یوزها در مواقعی که طعمه طبیعی آنها یعنی علفخواران وحشی ازبین بروند، حتی گاهی اوقات بخشی از نیاز غذایی خود را با شکار دامهای اهلی مانند گوسفند و بز بدست می آورند و همین امر می تواند باعث بروز تعارض یوز با جوامع محلی و ازبین رفتن آنها به دلیل نزدیکی بیش از حد به سکونتگاه های انسانی گردد. متأسفانه طی یک سال اخیر موارد مختلفی از کشته شده یوزها توسط دامداران در مناطق مختلف دیده شده است که دو مورد اخیر مربوط به ازبین رفتن دو ماده یوز در توران بود.
نتایج این پژوهش که توسط انجمن یوزپلنگ ایرانی با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی و بنیاد حفاظت از یوزپلنگ آفریقا در Journal of Arid Environment به چاپ رسیده نشان دهنده لزوم ارتقای تلاشهای حفاظتی در زیستگاه های یوز برای حفظ امنیت طعمه های طبیعی یوزها و توجه بیشتر به تعامل جوامع محلی با زیستگاه های یوزها در ایران می باشد.
از آنجا که نویسندگان این مقاله اجازه انتشار اصل آنرا روی وب سایت ندارند، علاقمندان می توانند به وب سایت ژورنال مذکور مراجعه نمایند. همچنین، درصورت نیاز به اصل مقاله، محققین می توانند با دفتر انجمن تماس بگیرند.
