معرفی منطقه
الموت را باید یکی از مشهورترین زیستگاه های پلنگ در البرز غربی دانست، بطوریکه در فاصله نه چندان دوری از شهر قزوین، به کرات پلنگ توسط انسان رؤیت می شود. این منطقه با مساحت 118000 هکتار در شمال شرق استان قزوین ، محدوده شهرستان قزوین قرار دارد. از نظر تقسیمات کشوری سال 1385 به2 بخش الموت شرقی و الموت غربی تقسیم شده است. از شمال با استان های مازندران و گیلان و از چنوب با استان تهران هم مرز است.
با توجه به شرایط اقلیمی و زیستگاهی آن یکی از بهترین زیستگاه های پلنگ در کشور به شمار می رود از دیگر گونه های حیات وحش شاخص در منطقه الموت می توان بز كوهی، خرس قهوه ای، سیاه گوش، گرگ، گراز، شغال، روباه، خرگوش و… را نام برد.
گونه های هدف
پلنگ ایرانی
عوامل تهدید
کم شدن طعمه بدلیل شکار بی رویه و غیر مجاز
تعارض با مردم محلی
بدبینی و عدم آگاهی مردم نسبت به روند های حفاظتی و ارگان های مسؤل حفاظت
گام های پیموده شده برای حفاظت
برخورد و تعارض میان انسان و حیات وحش یکی از اساسی ترین تهدید ها برای بسیاری از گونه ها بشمار میرود و این موضوع مورد توجه بسیاری از زیست شناسان حفاظت قرار گرفته است. منطقه الموت نیز از این قاعده مستثنا نیست زیرا به دلیل حضور پلنگ در این منطقه خساراتی نیز بر مردم محلی وارد شده است. این خود دلیلی بر شروع مطالعهای بر این مشکل در انجمن یوزپلنگ بود.
فعالیت های پژوهشی:
به منظور ارزیابی تعارضات موجود با پلنگ در منطقه و پیدا کردن راه حل هایی برای حداقل کردن آن ها پژوهشی در منطقه انجام گرفت و در آن علل تعارض و کارآمدی روش های مدیریت کنونی مورد بررسی قرار گرفت.
ابتدا اطلاعاتی در مورد میزان برخورد پلنگ و مردم و عواقب آن که شامل کشته شدن دام یا پلنگ می باشد، توسط پرسش از مردم و چوپانان به روش کیفی در منطقه شکار ممنوع الموت، جمع آوری شد و سپس نقاط برخورد به عنوان نقاط پر خطر برای پلنگ شناسایی شده و مدلسازی شدند.
فعالیتهای آموزشی:
به منظور ارتقای دانش و آگاهی جوامع محلی روستاهای اطراف منطقه حفاظتشده الموت غربی در سال 1390 جشنوارههای نیمروزی با سه اجرای تئاتر «پلنگ سرگردان» با حضور حدودا 320 نفر از اهالی روستاهای سوگاه و زردگاه، هیر و تلاتر برگزار شد. پلاکاردهایی از روزهای قبل تهیه و در روستاها نصب شده بود که زمان اجرای برنامه را به اطلاع اهالی میرساند. کارشناسان و محیط بانان اداره محیطزیست قزوین هماهنگی حضور اهالی را به عهده داشتند. همچنین پیش از شروع برنامههای آموزشی، با حضور کودکان و بزرگسالان، فعالیتهای آموزشی متنوعی از جمله «جدول پلنگ ایرانی»، «بازی کارت حافظه گربهسانان ایران» و «پازل گربهسانان» اجرا شد.
همکاران
اداره کل منابع طبیعی استان قزوین
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران