معرفی منطقه
منطقه شکار ممنوع بهکده رضوی یا تختی ایران، بخش شمالی منطقه حفاظت شده قرخود در استان خراسان شمالی است که در حوزه شهرستان مانه سملقان و در نزدیکی مرز ایران و ترکمنستان قرار دارد. این منطقه با وسعت حدودا 35000 هکتار سالها به داشتن یوزپلنگ آسیایی مشهور بوده و تلاشهای متعددی توسط کارشناسان برای یافتن آثاری از یوز در این منطقه صورت گرفته است. طی سالهای مختلف، یوزها به کرات توسط اهالی روستای بهکده رضوی که به منظور اسکان مبتلایان به بیماری جذام از پیش از انقلاب ایجاد شده است، مشاهده میشدند. غیر از یوز، آهو، قوچ و میش، خرس، پلنگ، کاراکال و غیره نیز در این منطقه زیست می نماید.
گونه های هدف
عوامل تهدید
کمبود اطلاعات درباره حضور گونه ها
شکار غیرمجاز
چرای بی رویه
آشنایی محدود جوامع محلی با لزوم حفاظت از منطقه
گام های پیموده شده برای حفاظت
به دلیل سابقه حضور یوزپلنگ در این منطقه و به منظور کسب اطلاعات بیشتر درباره حضور یوز در این منطقه، پژوهشی توسط انجمن یوزپلنگ ایرانی طی سالهای 1386 تا 1388 در این منطقه صورت گرفت.
اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در سال 1386 اقدام به ساخت و تجهیز یک پاسگاه در جنوب این منطقه نمود و سرکشی های دوره ای به منطقه انجام می دهد. تعدادی از پرسنل حراست بهکده رضوی نیز که وظیفه حفاظت از عرصه های طبیعی این منطقه را برعهده داشت نیز نقش مؤثری در حفاظت از یوز و طعمه هایش داشتند، ولی به نظر می رسد که امروزه این تلاش اندکی کمرنگ تر شده است. امیداست که ارتقای این منطقه به عنوان یک منطقه حفاظت شده بتواند در تضمین بقای یوز و طعمه هایش در این منطقه مؤثر باشد.
فعالیتهای پژوهشی: انجمن یوزپلنگ ایرانی بررسی های خود را در این منطقه با جستجو در بخشهای مختلف منطقه آغاز نمود و در مرحله بعد در کنار گفتگو با دامداران، دوربین های تله ای را در حدود 10 نقطه از سرتاسر منطقه نصب و پایش نمود. دوربین ها در مجموع به مدت حدودا یک سال در منطقه نصب بوده، ولی 4 دستگاه از آنها به سرقت رفت. با اینکه تلاشها برای تصویربرداری از یوز به نتیجه نرسید، ولی تصاویر متعددی از پلنگ، خرس، گربه وحشی و سایر گونه ها ثبت شد. همچنین، برای نخستین بار تصویری از کاراکال در شمال شرقی ایران بدست آمد. بررسی ها نشان داد که تقریبا تمامی موارد مشاهده یوزها توسط اهالی مربوط به افراد تکی بوده و تقریبا هیچگاه یوز همراه با توله اش رؤیت نشده بود که همین امر نشان دهنده زادآوری پایین یوزها در این حوزه می باشد. گزارشی از یافته های این پژوهش برای بکارگیری در تلاشهای حفاظتی دراختیار اداره کل حفاظت خراسان شمالی قرار شد.
همکاران
سرمحیط بانی چمن بید
اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی