معرفی منطقه
منطقه شکار ممنوع درفک و دیلمان در 10 کیلومتری جنوب شهرستان سیاهکل قرار گرفته است. وسعت این منطقه 44885 هکتار بوده است و وضعیت توپوگرافی منطقه جنگلی، مرتعی و کوهستانی میباشد.
پلنگ ايراني، به عنوان بزرگترين گربه سان در ايران، در معرض خطر انقراض قرار دارد و طبق ارزيابي IUCN مهمترين عامل تهديد در مورد اين زيرگونه، ايجاد فاصله بين زيستگاهها و تکهاي شدن آنها بويژه در ناحيه قفقاز است که منجر به ايجاد فاصله و کوچکتر شدن جمعيت زير گونه ميشود. بنابراين مناطقي که به عنوان کريدور در برقراري ارتباط بين جميعيتها نقش دارند از اهميت بسزايي برخوردارند. منطقه شکار ممنوع درفک-ديلمان در استان گيلان به عنوان کانال ارتباطي اين نقش را در پراکنش پلنگ ايراني ايفا ميکند.
گونه های هدف:
پلنگ ایرانی
عوامل تهدید:
کاهش طعمه در اين منطقه يک نگراني عمده محسوب ميشود چرا که باعث شده پلنگ از دام اهلی (گاو) به عنوان طعمه استفاده کند٬ این اتفاق سبب افزايش تعارض بين مردم محلي و پلنگ شده که در برخی مواقع منجر به کشته شدن پلنگ توسط مردم می‌شود.
گام‌های پیموده شده برای حفاظت:
در سالهای اخير به دليل افزايش تعارض بين مردم محلي و پلنگ در این منطقه تعدادی پلنگ از بین رفته‌اند. وجود این تعارض که از یک سو منافع مردم محلی را به دلیل خسارت زدن پلنگ به دام‌شان به خطر انداخته و از سوی دیگر بقای پلنگ را تهدید می‌کند٬ ضرورت به کارگیری رويکرد مشارکتی دراین منطقه براي حفاظت از پلنگ را مشخص کرد. از اين رو این طرح تلاش کرد تا از طریق رویکرد مشارکتی به ارتقای ظرفیت جامعه محلی برای مدیریت تعارض با پلنگ بپردازد.
فعالیتهای مشارکتی- ظرفیت سازی:
در این پروژه که در سه روستای گاوکول٬ گیل‌بام و چلگاچه از توابع شهرستان سیاهکل انجام شد تلاش کردیم تا مسأله تعارض بین مردم محلی و پلنگ در بستر اجتماعی روستاهای هدف شناخته شده و برای کاهش آن توسط مردم برنامه‌ریزی شود. سپس با ریشه‌یابی این مشکل در جمع‌های مختلفی از اهالی روستا٬ راهکارهای محلی برای کمرنگ شدن مشکل خسارت دیدن گاو یا جبران خسارت ارايه شد. برخی از این راه‌حل‌ها قابلیت اجرایی شدن توسط خود مردم را دارد و برخی دیگر از آنها برای اجرا شدن نیازمند همکاری با سایر ادارات دولتی است. مذاکرات و گفتگوهایی توسط نمایندگان مردم با این ادارات انجام شده‌است و نقشی که هر یک از آنها می‌تواند ایفا کند مشخص شد. به نظر می‌رسد طراحی سبدی از راه‌حل‌ها که در برگیرنده تنوعی از ویژگی‌های زندگی مردم محلی است کمک می‌کند تا هر کس به تناسب موقعیت و شرایط زندگی و معیشت خود یکی از آنها را در راستای کاهش مشکل خسارت دیدن گاو دنبال کند. کمرنگ شدن مشکل خسارت دیدن گاو ناشی از پلنگ یا سایر عوامل می‌تواند به کاهش مسأله تعارض منجر شود.
همکاران:
اداره حفاظت محیط زیست استان گیلان
اداره حفاظت محیط زیست شهرستان سیاهکل
دهیاری و شورای روستاهای گاوکول٬ گیل‌بام و چلگاچه
