معرفی منطقه
نای بندان طبس را باید یکی از مشهورترین زیستگاه های یوزپلنگ آسیایی در ایران دانست، منطقه ای با وسعت 4/1 میلیون هکتار که درکنار یوز، میزبان جبیر، گربه شنی، کاراکال و سایر جانوران است. این منطقه دشتی، تپه های ماهوری و کوهستانی، دارای شوره زارهای وسیع است. منبع اصلی آب این ناحیه، چشمه ها و چاه های فراوان موجود در آن است. وجود تپه های شنی متحرک و توده های جنگلی متراکم تاغ از ویژگی های منحصر به فرد این منطقه به حساب می آید.
پناهگاه حیات وحش نایبندان یکی از بکرترین و کم تعارض ترین زیستگاههای کشور به لحاظ ورود صنایع و دام اهلی است.
گونه های هدف
یوزپلنگ آسیایی و کفتار راه راه
عوامل تهدید
خشکسالی
شکار غیرمجاز طعمه ها
گام های پیموده شده برای حفاظت
یوزپلنگ معروفی با نام جنگال، نخستین یوز ایرانی بود که در سال 1380 در برابر دوربین های خودکار تله ای قرار گرفت و تا سال 1390 که مرد، بیش از 12 تا 14 سال عمر کرده بود. طی دهه 1380، بیش از 10 یوزپلنگ مختلف در این منطقه توسط دوربین ها تصویربرداری شده و بخش زیادی از دانش موجود درباره یوز مدیون تلاش‌های صورت گرفته در این منطقه است.
فعالیتهای پژوهشی:
از آنجایی که این منطقه یکی از زیستگاههای یوزپلنگ در ایران به شمار میرفت در سال 1391 بررسی وضعیت یوزپلنگ در منطقه به کمک دوربینهای تلهای در دستور کار انجمن یوزپلنگ ایرانی قرار گرفت.
تصاویر بدست آمده نشان دهنده آن هستند که یک یوز بالغ نر به کرات بخشهای مختلف منطقه را پیمایش می نماید. در کنار بررسی وضعیت یوزپلنگ مطالعاتی نیز بر روی جمعیت کفتارها در آن منطقه انجام گرفت. همچنین، کارگاه های توانمندسازی برای محیط بانان منطقه و همچنین کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در بیرجند برگزار گردیده است.
فعالیتهای آموزشی:
به منظور آموزش جوامع محلی اطراف مناطق حفاظت‌شده گروه تئاتر سفرهایی به روستاها و شهرهای اطراف مناطق حفاظت‌شده داشته است. در ادامه این سفرها تئاتر «دردسرهای یوزپلنگی» در سه روستای دیهوک، نایبند و عشق‌آباد شهرستان طبس اجرا شد. این برنامه‌ها به صورت جشنواره‌های نیم‌روزی و به همراه پخش کلیپ آموزشی درباره یوزپلنگ، توزیع بروشور و پوستر، صبحت و گفتگو برگزار گردید.
همکاران
پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی
اداره حفاظت محیط زیست طبس
اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی
کانون هماندیشان سبزگستر طبس
موسسه پانترا
