در فروردین سال ۱۳۹۹ خبرهایی در فضای مجازی منتشر شد که حاکی از تلاش برای انتقال یوزپلنگهای در اسارت پردیسان به پارک ملی توران بود. روند انجام این انتقال نگرانیهای بسیاری را برانگیخت. شرایطی که در این برهه از زمان این سازمان را آماج انتقادات متعدد کرد.
از آن زمان تاکنون اداره کل حفاظت محیط زیست سمنان به روشهای مختلف برنامههای خود را اعلام نموده و انجمن یوزپلنگ ایرانی نیز در مقاطع مختلف تلاش کرده در این مسیر اداره کل را همراهی کند. روند پیشرفت مراحل کاری توسط اداره کل، در این یک سال کاملا مبتنی بر تجارب موفق جهان و راضی کننده به نظر می رسید. در این بین نکته مهم تامین فرد نر از طبیعت برای ورود به پروژه بوده که در جلسات متعدد در سازمان حفاظت محیط زیست میان کارشناسان، اساتید و دامپزشکان مورد بحث قرار گرفت. مقرر شده بود که برای این منظور، نرهای استان یزد که سالهاست بدون وجود شواهدی متقن از حضور ماده در حال زندگی بودند زندهگیری شوند. حتی در ابتدا مقرر شده بود برای تسهیل روند، یوزهای پردیسان به استان یزد منتقل شوند. اما با تغییر تصمیم سازمان، یوزها به سمنان منتقل شدند و زندهگیری یزد هیچگاه صورت نپذیرفت.
در این شرایط چاره ای جز زندهگیری یوز از استان سمنان وجود نداشته چرا که بدون زندهگیری فرد نر، یوزهای ماده نیز با افزایش سن مواجه میشدند و شانس جفتگیری کمتر و کمتر میشد.
در شرایطی که سالهاست در زیستگاههای جنوبی زادآوری یوز ثبت نشده به هیچ عنوان تعلل در روند تکثیر در اسارت به صلاح یوز نبوده و نیست. در این بین انتخاب «فیروز» (نر زنده گیری شده اخیر) از قابل دفاعترین گزینههای ممکن و زمان زندهگیری نیز بهینه انتخاب شده است. فیروز که به عنوان نر غالب شناخته میشود انتظار میرود ده تا یازده ساله باشد. در این صورت زمان کافی برای مشارکت در ایجاد تنوع ژنتیکی را دارا بوده است. همچنین با انتخاب این زمان برای زندهگیری و پس از فصل جفتگیری، پروژه مورد بحث فرصت کافی برای بهرهگیری از حضور فیروز در پروژه را تا فصل جفتگیری بعدی خواهد داشت. در صورت موفقیت پروژه، فیروز میتواند پس از قلادهگذاری به طبیعت بازگردد که این موضوع نیازمند تصمیمگیری آتی است. شایان ذکر است که در تکثیر در اسارت یوزپلنگ، شانس موفقیت جفتگیری طبیعی بسیار بیشتر از گرفتن اسپرم و روش های آزمایشگاهی است. لذا با توجه به افراد کمی که در اسارت وجود دارند و شرایط آنها، اتخاذ روشی که بیشترین شانس موفقیت را دارد، کاملا منطقی و ضروری است.
انجمن یوزپلنگ ایرانی در روند زندهگیری مشارکت نداشته و از کیفیت آن نیز در حد اطلاعات منتشر شده به صورت عمومی مطلع است اما اطمینان یافته که در مسیر طراحی و ساخت فنسها و زندهگیری، اداره کل از کارشناسان بین المللی ذی صلاح و دارای تجربه از چند کشور کمک گرفته است. روندی مثبت که امیدواریم در آینده نیز ادامه یابد. باید توجه داشت که استفاده از تمامی ظرفیتها و گزینهها برای نجات یوزپلنگ ایرانی در شرایطی که جمعیت کمتر از ۴۰ فرد است، یک ضرورت است و نه یک انتخاب.
انجمن نیز همچون بیست سال گذشته در همکاری با ادارات کل حفاظت محیط زیست استانها، تمرکز خود را در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ معطوف حفظ زیستگاه و ارتقا کیفیت حفاظت کرده و خواهد کرد. امری که توسط محیطبانان در جبهه مقدم حفاظت در حال انجام است و نیاز به پشتیبانی و حمایت حداکثری دارد.
در انتها انجمن امیدوار است چشم انداز روشنی در انتظار پروژه تکثیر در اسارت باشد و انجمن بنا به رسالت خود به دور از احساسات و تنها مبتنی بر شواهد و قرائن علمی از هرگونه فعالیت موثر در نجات یوزپلنگ ایرانی قاطعانه دفاع خواهد کرد و در صورت مشاهده هرگونه کاستی واکنش نشان خواهد داد.