فاز سوم پایش جمعیت یوزپلنگ که از ابتدای سال 95 آغاز شده است کار خود را در پناهگاه حیات وحش نایبندان به پایان رساند. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت جمعیت یوزپلنگ و دیگر گونه ­ها، در سایر زیستگاه ها به کار خود ادامه می دهد . در این فاز از پروژه، روش پایش منابع آبی مد نظر قرا گرفته است. منابع آب در فصول گرم و خشک سال، به عنوان جاذبی برای حیات­ وحش به خصوص یوزپلنگ در نظر گرفته می ­شود. به­ ویژه اگر یوز ماده­ ای دارای توله باشد به واسطه شیردهی به توله (یا توله­ ها) نیاز آبی بیشتری خواهد داشت؛ بنابراین موقعیت بسیار مناسبی برای ثبت تصویر توسط دوربین تله­ ای است.

نکته قابل توجه این است که تا پیش از فاز سوم پایش جمعیت یوزپلنگ، دوربین­گذاری­ ها اغلب در محدوده امن پناهگاه صورت می­گرفت که حدودا یک سوم کل پناهگاه را شامل می ­شود و پایش بخش­ های وسیع دیگر، به شکل پراکنده بوده است. اما امسال با تعداد قابل توجهی دوربین تله ­ای، بخشی از منابع آبی بخش ­های مرکزی و شمالی پناهگاه هم مورد ارزیابی قرار گرفتند.

پایش پناهگاه حیات­ وحش نایبندان، طی مرداد و شهریورماه سال جاری انجام گرفت. در این پناهگاه، 52 دوربین تله ­ای نصب گردید که از این تعداد 70% دوربین­ ها بر روی منابع آب و مابقی در رودخانه­ ها و گذرگاه ­های اصلی و مهم منطقه نصب شدند. از مجموع تصاویر به دست آمده، 31 عکس و 9 فیلم از یوزپلنگ ثبت شده است. لازم به ذکر است تمام این تصاویر در بخش محدوده امن پناهگاه ثبت شدند. در قسمت ­های مرکزی و شمالی، با وجود تنوع زیستی بی نظیر و بسیار امیدوار کننده، هیچ تصویری از یوزپلنگ به دست نیامد.

نتیجه بررسی خال­ های بدن یوزپلنگ‌ها حاکی از آن است که تصاویر به دست آمده مربوط به دو یوزپلنگ به نام­ های آرش و پویان است. این دو یوز نر از ابتدای دهه نود به طور مستمر پایش می ­شوند و ثبت آن­ ها در این دوره از دوربین‌گذاری‌ها و زنده بودنشان خبر امیدوار کننده ­ای است. اما در طول این سال ­ها، یوز ماده و هیچ یوزپلنگ جدیدی در منطقه مستند نشده است. این در حالی است که محیط­بانان منطقه طی هفته­ های اخیر از مشاهده یک خانواده یوزپلنگ، خبر داده اند؛ امیدواریم در پایش سال آینده بتوانیم یوزپلنگ ­های جدیدی در این منطقه ثبت کنیم.

پایش جمعیت یوزپلنگ، در مرحله بعدی، پناهگاه حیات­ وحش میاندشت و پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاهکوه را مورد مطالعه قرار خواهد داد.

این پروژه در نایبندان با همکاری پروژه حفاظت از یوزپلنگ، اداره کل محیط زیست استان خراسان جنوبی، اداره محیط زیست شهرستان طبس و محیط بانان تلاشگر منطقه، کارشناسان موسسه کاوشگران حیات وحش پارت و نیروی انتظامی نایبند انجام گرفت.